لجبازی با تاریخ

"امضای محمدرضا شاه پهلوی، جزو 10 امضای زیبای سیاستمداران محسوب میشده است!"

 

این ادعا را که دیدم با خودم گفتم اصلا چه لزومی دارد به این "لطیفه مضحک" توجه کنم؟ این دروغ خوشگل و جذاب جامعه مجازستان چه ارزش علمی و پژوهشی دارد که حالا برای اثبات یا رد آن وقت هزینه شود!؟ یعنی صبح تا شب تحقیق در کتب تاریخی، اسناد، روایت ها و خاطرات برای این است که به این خزعبلات روزانه پاسخ دهیم؟ فرض هم بر اینکه آمدم نوشتم و زیرآب این دروغ را زدم بعد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا ماه بعد، هفته بعد یا روز دیگر دروغ جدیدتری "جعل" نخواهد شد تا از پهلوی قهرمان و اسطوره مجازی برای نسل جدید بسازند؟

خواستم از کنار این تصویر عبور کنم اما دیدم در چند صفحه اینستاگرامی پرمخاطب بازنشر داده شده است‌، تا حدودی هم گویی سازمانی دارد که هر جعل جدید تاریخی را با قدرت پمپاژ می‌کنند تا در ذهن مخاطب بنشیند. باز هم اهمیت ندارد. مهم آن است که زیر هر پُست چند هزار نظر(کامنت) نوشته شده بود در تعریف و تمجید یا در توجیه این داستانک جدیدالتاسیس!

کسانیکه شبانه روز از این جنس تولیدات می آفرینند مسلما اتاق فکر برنامه ریزی شده ای را در نظر گرفته و رسالت مشخصی دارند. مقصود من این طیف نیست که ماموریت دارند،مخاطب من آن کسانی هستند که از لجبازی با شرایط فعلی در دامن جعلیات مجازی و بادکی قرار گرفته و بدون هیچ پرسشی هر گزاره ای را میپذیرند.

در واقع نارضایتی بحق از شرایط اقتصادی و معیشتی فعلی فضا را برای آن اتاق فکرها فراهم نموده است که دروغ تولید کنند و در جامعه دست به تصویرسازی های از پهلوی بزنند که مرغ پخته هم از خواندن آنها خنده اش بگیرد!

اما بعد...

محمدرضا شاه پهلوی خوش خط بود. هنگام اعزام به سوئیس رضا خان تکلیف کرد که هر هفته ولیعهد باید به خط خود برای پدر نامه بنویسد کاری که محمدرضا از آن نفرت داشت. میرزا حسنعلی مستشارالملک از سمت رضاشاه همراه ولیعهد به سوئیس اعزام شد و وظیفه او نظارت بر تعلیم ادبیات و خطاطی محمدرضا بود. رضاشاه در اداره پست و تلگراف ماموری گذاشته بود که بلافاصله نامه ولیعهد را به شاه برسانند اگر نامه دیر میرسید اوقات شاه تلخ و واویلا می شد. پس از مدتی رضاشاه نامه ای نوشت و دستور داد ولیعهد به کشور بازگردد،محمدرضا هم که در مدرسه در تیم های ورزشی فعال تر بود و در درس ها ضعیف ناچار شد درس را نیمه کاره رها کند و به کشور بازگردد. محمد رضا مستقیم به دانشکده افسری رفت.

داستان خوش خطی محمدرضا ریشه دراین سخت گیری پدر دارد اما تخیل اینکه امضای شاه جز ده امضای برتر سیاستمداران جهان است از آن دست خزعبلات ساختگی ماه‌های اخیر است.

به قلم: علیرضا زادبر

زیست مجازی

کاش در زیست مجازی خود یاد بگیریم راجع به آنچه می‌بینیم و می‌شنویم آنقدر سریع و سطحی قضاوت نکنیم. اخبار تک خطی و یک‌طرفه مطلقا قابل اعتماد نیستند و بارها ثابت شده موضوع فراتر از چیزی است که روایت و پذیرفته می‌شود. خیلی اگر احساسات‌مان جریحه‌دار شده، برویم دنبال کشف حقیقت و مطالبه واقعیت، نه نشر بدون تحقیق روایت. خدا را شکر که این جماعت دست به نقد مجازی قاضی نشده‌اند وگرنه معلوم نبود سر چند بی‌گناه را بدون تحقیق برباد می‌دادند! هیچ‌وقت بدون شنیدن توضیحات طرف از زبان خود او نباید قضاوت کرد.

به چند مورد عجله در قضاوت و نتیجه متفاوت روایت توجه کنید:

۱. پسری سیرجانی فیلمی در اینستاگرامش منتشر می‌کند که دارد دختری را در خانه باغی کتک می‌زند. همه چیز طبق ویدئو به نفع دختر و شبیه یک جنایت است. ماجرا اما یک حلقه مفقوده مهم دارد؛ دختر عاشق پسر بوده و چند ماه در مجازی به دلیل بی‌محلی شدن از جانب او فحاشی می‌کرده و آن پسر آنگونه انتقام گرفته. با وجود این نکته حق با کیست؟ نمی‌دانیم! اما می‌دانیم قضیه خیلی تفاوت می‌کند با روایت نخست.

۲. فیلمی منتشر می‌شود که دختری آبادانی، زخمی روی زمین افتاده و چند زن دست‌وپای او را گرفته‌ و کتک می‌زنند و نگهبانی نیز بدن او را لمس می‌کند. اینجا هم همه چیز تداعی کننده یک جنایت است اما در ادامه مشخص می‌شود آن دخترِ دارای اختلال روانی، به قصد باج‌گیری و با سلاح سرد به خانه و خانواده طرف مقابل حمله کرده. در این صورت آیا همه تقصیر متوجه اوست؟ شاید آری و شاید خیر؛ اما در اینجا نیز آنچه اهمیت دارد این است که ماجرا به کلی متفاوت شد از آنچه در ابتدا نقل محافل بود.

۳. طبق توضیحات ذیل قطعه فیلمی منتشره در رسانه‌ها از یک دوربین مدار بسته‌، گفته می‌شود مردی با ظاهر مذهبی به زنی بی‌حجاب تذکر می‌دهد و در ادامه با او درگیری فیزیکی پیدا می‌کند. تیترها چنین تنظیم می‌شود: کتک خوردن یک زن به دلیل کشف حجاب! اذهانی که زن را همیشه مظلوم می‌پندارند و از تیتر تأثیر می‌پذیرند، مرد را مقصر می‌دانند؛ خصوصا که فرصت تخریب فریضه امربه‌معروف نیز مهیاست! دقت در فیلم اما نشان دهنده موضوعی دیگر است: تذکر مرد به زن، لگد پرانی زن به مرد، و سپس دفاع و واکنش فیزیکی متقابل مرد. در اینجا حق با کیست؟ چون روایات دو طرف را نشنیده و کلام رد و بدل شده را نمی‌دانیم، از قضاوت و تعیین تقصیر اجتناب می‌کنیم و البته می‌دانیم که اگرچه فیلم همان است اما تیترهای شیطنت‌‌آمیز و بی‌دقتی در فیلم، چقدر می‌تواند حتی بر مشاهدات عینی مخاطب اثر بگذارد.